Έχω τη γνώμη πως τη σημαντικότητα ενός ανθρώπου στη ζωή μας τη μετράς, την ώρα που φεύγει και αφήνει το αίσθημα, πως πήρε μαζί του ένα κομμάτι μιας εποχής μας, ένα κομμάτι του εαυτού μας.
Όταν κηδεύανε τον Παλαμά, ο Σικελιανός είπε την περίφημη φράση: «σήμερα στο φέρετρο αυτό ακουμπά η Ελλάδα!» Σήμερα νιώθω, πως στο ασάλευτο σώμα του Γλαύκου Κληρίδη, ακουμπά, όχι ένας ολόκληρος λαός, μα μια ολόκληρη εποχή: αυτή που ονομάζουμε εποχή μας!...
Ο Γλαύκος Κληρίδης οδεύει τώρα σ’ έναν οπωσδήποτε πιο καλό και σίγουρα πιο αληθινό κόσμο. Αυτός και δυο-τρεις άλλοι, υπήρξαν η προσωποποίηση αυτού που αποκαλούμε εποχή μας. Σκεπτόμενος τις εκπληκτικές δεκαετίες, που είχε την τύχη και το προνόμιο να ζήσει, σε μερικές από τις οποίες ανδρωθήκαμε κι εμείς, είναι αδύνατο να μην ανακαλέσω στη μνήμη μου τον σοβαρό, συνετό, δημοκράτη πολιτικό, τον σοφό άνδρα, τον πιστό και ειλικρινή φίλο.
Η μνήμη κολλημένη στην εποχή του και σε όλους εκείνους τους επώνυμους και ανώνυμους, που συμπλήρωναν την εικόνα της εποχής: απόντες άπαντες! Την εποχή …. Τότε που,
«Του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
Σα μια σειρά κεράκια αναμένα –
χρυσά, ζεστά και ζωηρά κεράκια»
Αδύνατο να ξεφύγεις απ’ το καντηλέρι και τα κεριά του ποιητή:
«Οι περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων…»
Σβησμένο, εδώ και περισσότερο από μια γενιά, το κερί του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, φίλου και συναγωνιστή του σημερινού Μεγάλου νεκρού.
Σβησμένο από καιρό και το κερί του Μακάριου, του Διγενή. Πιο πρόσφατα σβησμένο το κερί και του Τάσσου. Πόσοι και πόσοι νεκροί;… Δεν τολμώ να τους απαριθμήσω…
«…μια θλιβερή γραμμή κεριών σβησμένων
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λιωμένα και κυρτά»
Σήμερα η κλεψύδρα του χρόνου άδειασε κι άλλο ένα κερί, το κερί του ικανού καπετάνιου, προστέθηκε στο θλιβερό μανουάλι. Ζεστό ακόμα, χρυσίζει η άκρη στο φυτίλι του.
Μα δεν μπορεί του θανάτου τα πάντα θλιβερά να είναι.
Ας αφήσουμε τον αισιόδοξο ποιητή να διερωτάται με νόημα:
«Τι, λοιπόν; Της ζωής μας το σύνορο
θα το δείχνει ένα ορθό κυπαρίσι;
κι ό,τι ζήσαμε, είδαμε, ακούσαμε, αγγίξαμε
τάφου γη θα μας έχει χωρίσει;
Μήπως ό,τι θαρούμε βασίλεμα
γλυκοχάραμ’ αυγής είναι πέρα,
κι αντί να’ ρθει μια νύχτ’ αξημέρωτη
ξημερώνει μι’ αβράδιαστη μέρα;
Μήπως είν΄ η αλήθεια στο θάνατο
Κι η ζωή μήπως κρύβει την πλάνη;
Ό,τι λέμε πως ζει μήπως πέθανε
Κι είν’ αθάνατο ό,τι έχει πεθάνει;»
Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης
Δήμαρχος Λευκωσίας