Η Λεβέντειος Πινακοθήκη στη Λευκωσία περιλαμβάνει, όλα σχεδόν, τα έργα της Συλλογής Λεβέντη την οποία διαχειρίζεται, μετά τον θάνατο του Αναστάσιου Γ. Λεβέντη, το 1978, το Ίδρυμα Λεβέντη. Η Συλλογή αποτελείται από τρεις ενότητες έργων τέχνης: τη Συλλογή του παρισιού με έργα δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής (17ος-20ός αιώνας), τη Συλλογή Έργων Ελλήνων Καλλιτεχνών (19ος-20ός αιώνας) και τη Συλλογή Έργων Κυπρίων Καλλιτεχνών (20ός αιώνας). H πινακοθήκη στη Λευκωσία είναι η μοναδική στην Κύπρο που φιλοξενεί πίνακες από την ευρωπαϊκή ιστορία της τέχνης.
Συλλογή Παρισιού
Η Συλλογή του παρισιού, που ήταν η ιδιωτική συλλογή του Αναστασίου Γ. Λεβέντη, άρχισε να δημιουργείται από τη δεκαετία του ’50. Τα 67 έργα που την απαρτίζουν βρίσκονταν στην κατοικία του συλλέκτη στο παρίσι για περισσότερο από μισό αιώνα. περιλαμβάνει σημαντικά έργα κορυφαίες στιγμές της δυτικοευρωπαϊκής τέχνης από τον 17ο έως τον 20ό αιώνα: ιμπρεσιονιστικές και μεταϊμπρεσιονιστικές δημιουργίες, νεκρές φύσεις του 17ου αιώνα με απόλυτη προσήλωση στη λεπτομέρεια, ανάλαφρες ροκοκό σκηνές, βενετσιάνικες τοπιογραφίες του 18ου αιώνα καθώς και ζωηρόχρωμους πίνακες εκπροσώπων του πουαντιγισμού και του φοβισμού. Δημιουργίες καλλιτεχνών όπως:
Juan de Arellano, François Boucher, Canaletto, Jean Baptiste-Camille Corot, Pierre Auguste Renoir, Claud
e Monet, Alfred Sisley, Camille Pissarro, Paul Signac, Marc Chagall και άλλων.
Έλληνες καλλιτέχνες
H Συλλογή Λεβέντη διαθέτει μία πολύ σημαντική Συλλογή Έργων Ελλήνων Καλλιτεχνών του 19ου και του 20ού αιώνα. Ο αρχικός πυρήνας της δημιουργήθηκε από τα έργα τέχνης (συνολικά 207) –ελαιογραφίες, υδατογραφίες, σχέδια και χαρακτικά που αγόρασε ο Αναστάσιος Γ. Λεβέντης από τον Ευάγγελο Αβέρωφ-Τοσίτσα το 1973. Σήμερα, ύστερα από τις αγορές που πραγματοποιήθηκαν κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η Συλλογή αριθμεί περισσότερα από 270 έργα, που καλύπτουν την περίοδο από τα μετεπαναστατικά χρόνια έως το 1970. Τμήματα της Συλλογής εκτέθηκαν στην Αθήνα, τη θεσσαλονίκη, τη Λευκωσία, το Λονδίνο και το παράρτημα της Εθνικής πινακοθήκης στην Κέρκυρα. παράλληλα, έργα της έχουν φιλοξενηθεί σε εκθέσεις σε μουσεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχουν συμπεριληφθεί σε πολλές μελέτες της νεοελληνικής τέχνης. Σ’ αυτή τη Συλλογή περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, έργα των ζωγράφων της Σχολής του Μονάχου, νεωτερικές συνθέσεις του περικλή πανταζή, δημιουργίες καλλιτεχνών που εικονογραφούν το πέρασμα προς τον νέο αιώνα και τα διδάγματα του μοντερνισμού, που συμπαρατίθενται με ακαδημαϊκές διατυπώσεις, έως τις κατακτήσεις της Γενιάς του ’30 και τη μεταπολεμική ζωγραφική, με τα ονόματα των μεγάλων δασκάλων του 20ού αιώνα, παρθένη, Μαλέα, παπαλουκά, και τους νεότερους Τσαρούχη, Γκίκα, Μόραλη.
Κύπριοι καλλιτέχνες
Έργα οκτώ Κύπριων καλλιτεχνών, των σημαντικότερων εκπροσώπων από την πρώτη και τη δεύτερη γενιά Κυπρίων ζωγράφων, περιλαμβάνονται στην Κυπριακή Συλλογή:
Ιωάννης Κισσονέργης (1889-1963), Αδαμάντιος Διαμαντής
(1900-1994), Γεώργιος πολυβίου Γεωργίου (1901-1972), βίκτωρας Ιωαννίδης (1903-1984), Τηλέμαχος Κάνθος (1910-1993), Χριστόφορος Σάββα (1924-1968), Μιχάλης Μιχαηλίδης (1927) και Λευτέρης Οικονόμου (1930-2007).
Το κοινό γνώρισμά των καλλιτεχνών αυτών είναι ότι εστίασαν τη θεματογραφία τους στη βιωματική τους σχέση με τη φύση και τον άνθρωπο της Κύπρου, δίνοντας ο κάθε ένας τις δικές του διαφορετικές αφηγήσεις... Η τέχνη τους αποτέλεσε περισσότερο μια πράξη αυτογνωσίας, μια προσπάθεια διείσδυσης και απόδοσης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος της Κύπρου. Εμβληματική μορφή της εποχής μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας θεωρείται ο Χριστόφορος Σάββα, ο καλλιτέχνης-κρίκος στη μεταβατική αυτή περίοδο, ο οποίος διαλέχθηκε με τους προκατόχους του και προχώρησε την κυπριακή τέχνη προς καινούργια λεξιλόγια. Η Συλλογή με έργα Κύπριων καλλιτεχνών είναι η μικρότερη από τις τρεις. Στην Αθήνα Η πρώτη φορά που εκτέθηκε το μεγαλύτερο μέρος της Συλλογής Λεβέντη, ήταν τον περασμένο Μάρτιο στην Αθήνα. Η Έκθεση εγκαινιάστηκε την 1η Μαρτίου και είχε τίτλο «Από τις συλλογές του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη». Στην Αθήνα παρουσιάστηκαν 270 έργα και από τις τρεις συλλογές. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον σημειώθηκε για τη «Συλλογή του
παρισιού», η οποία εκτέθηκε για πρώτη φορά ολοκληρωμένη. Στη Λευκωσία Σχεδόν πλήρης η συλλογή του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη θα μεταφερθεί στην Κύπρο το φθινόπωρο του 2013 για τη μόνιμη έκθεσή της, στην πινακοθήκη Λεβέντη
(AGLG), η οποία ανεγείρεται στο κέντρο της Λευκωσίας. Η Πινακοθήκη θα δημιουργηθεί στην οδό Λεωνίδου, δίπλα από τη λέσχη αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ. πρόκειται για ένα 14ώροφο κτίριο στο οποίο το ισόγειο και οι δύο πρώτοι όροφοι θα χρησιμοποιηθούν για να στεγάσουν τη συλλογή. Επίσης στο ισόγειο θα υπάρχει χώρος για περιοδικές εκθέσεις διαφόρων καλλιτεχνών αλλά και καφετέρια και βιβλιοπωλείο. Στον πρώτο όροφο θα φιλοξενηθεί η κυπριακή και η γαλλική συλλογή ενώ στον δεύτερο η ελληνική συλλογή θα υπάρχει επίσης αίθουσα συνεδριάσεων και γραφεία.
Η πινακοθήκη έχει στόχο να καταστεί ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα το οποίο θα βοηθά τους επισκέπτες να κατανοήσουν την τέχνη θα επιδιώξει την προώθηση της εκπαίδευσης, τη διδασκαλία, την έρευνα, τα δημόσια προγράμ
ματα και τις εκδόσεις σε όλους τους σχετικούς τομείς.
Η Λεβέντειος Πινακοθήκη ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 25 Μαρτίου 2014.