Επιδιορθώνοντας το Παρόν μέσω της Καινοτομίας με γνώμονα την Τέχνη

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ / Ανακοινώσεις / Ανακοινώσεις 2021 / Επιδιορθώνοντας το Παρόν μέσω της Καινοτομίας με γνώμονα την Τέχνη
Πεμ, 30 Σεπ. 2021 12:15
Από τον Ιούνιο του 2021, στα πλαίσια της πρωτοβουλίας S+T+ARTS της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 12 νέα Περιφερειακά Κέντρα S+T+ARTS δημιουργούν ένα χώρο για καλλιτέχνες, επιστήμονες και τεχνολόγους ώστε να συνεργαστούν για μια κοινή αποστολή: να Επιδιορθώσουν το παρόν.

Η πρωτοβουλία S+T+ARTS είναι ένα πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που αποσκοπεί στο να εισάγει καλλιτεχνικές πρακτικές και προοπτικές σε ποικίλες καινοτόμες διαδικασίες ώστε να αντιμετωπισθούν οι προκλήσεις που συναντά η σύγχρονη κοινωνία.

Σε όλη την ιστορία της τέχνης, έχουμε δει «εποχές κατά τις οποίες μια συγκεκριμένη μορφή τέχνης φιλοδοξεί να καταφέρει αποτελέσματα που θα μπορούσαν να επιτευχθούν πλήρως μόνο με ένα διαφοροποιημένο τεχνικό πρότυπο»1. Διαχρονικά, οι καλλιτέχνες όχι μόνο παρατηρούσαν, εξέφραζαν και σχολίαζαν τις εξελισσόμενες ανθρώπινες κοινωνίες, αλλά απέδειξαν πώς δρουν και ως καταλύτες για την καινοτομία. Ωστόσο, παρά τις δυνατότητες αυτές, οι καλλιτέχνες δεν συμμετείχαν επαρκώς στην έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών.

1 Walter Benjamin, Το Έργο Τέχνης στην Εποχή της Τεχνικής Αναπαραγωγιμότητάς του

Εκατό χρόνια αφότου το κίνημα Bauhaus συνδύασε για πρώτη φορά την αισθητική με τις καθημερινές λειτουργίες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula Von Der Leyen, δεσμεύτηκε να δημιουργήσει ένα νέο ευρωπαϊκό Bauhaus και να ορίσει μια αισθητική για τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη και ο κόσμος: την κλιματική κρίση. Ο ρόλος της είναι να καταστήσει ορατά, ακόμη και απτά τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα της εποχής μας.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία υπόσχεται να καταστήσει την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο στον κόσμο έως το 2050, και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης που έχουν καθοριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη απαιτούν μια συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια για την εξεύρεση νέων τρόπων απόκτησης γνώσης και, ως εκ τούτου, νέων φορέων που συμβάλλουν στην έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογιών.

Η πρωτοβουλία S+T+ARTS ανταποκρίνεται σε αυτό το κάλεσμα δημιουργώντας πλαίσια δράσης για επιστήμονες, τεχνολόγους και καλλιτέχνες που θα ξεκινήσουν συζητήσεις και θα εργαστούν αμφισβητώντας την υφιστάμενη κατάσταση με μια πιο βιώσιμη καινοτομία. Με την τεχνολογία να διαπερνά και να διαμορφώνει πλέον σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής μας, η πρωτοβουλία S+T+ARTS προτείνει μια νέα κατανόηση της βιωσιμότητας με επίκεντρο την ανθρωπότητα. Αυτό συνεπάγεται τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της τεχνολογίας στην κοινωνία και την αναγνώριση ότι οι καλλιτεχνικές πρακτικές μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξή της.

Η πρωτοβουλία αποτελείται από πυλώνες με διαφορετικά σημεία εστίασης.

Το Βραβείο S+T+ARTS που ξεκίνησε το 2016 και συντονίζεται από την Ars Electronica, τιμά τις συνεργασίες μεταξύ καλλιτεχνών και βιομηχανίας και τους τρόπους με τους οποίους η καλλιτεχνική εξερεύνηση μπορεί να αλλάξει τη χρήση, την ανάπτυξη και την αντίληψη της τεχνολογίας.

Τα Προγράμματα Φιλοξενίας S+T+ARTS δημιουργούν μακροπρόθεσμες συνεργασίες για τον καθορισμό μεθοδολογιών για διεπιστημονικά έργα που ενσωματώνουν τις τέχνες στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και οδηγούν σε ανθρωποκεντρικά αποτελέσματα.
Οι Φάροι S+T+ARTS - WEAR Sustain (2017-2019), RE-FREAM (2018-2021) και Mind Spaces (2019-2021) - εμπλέκουν καλλιτέχνες σε έρευνα που αντιμετωπίζει συγκεκριμένες προκλήσεις στη βιομηχανία και την κοινωνία.

Οι Ακαδημίες S+T+ARTS στοχεύουν να καλύψουν την τρέχουσα ανάγκη για ψηφιακό αλφαβητισμό και να διευκολύνουν την εκπαίδευση παιδιών και νέων ενηλίκων.

Τα Περιφερειακά Κέντρα S+T+ARTS εστιάζουν σε τοπικά και περιφερειακά ζητήματα αναζητώντας λύσεις που καθοδηγούνται από καλλιτεχνικές, οραματικές προοπτικές και στοχεύουν στη δημιουργία πλαισίων για μελλοντικές διεπιστημονικές συνεργασίες που μπορούν να μεταφραστούν σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας (DIHs) βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του ψηφιακού μετασχηματισμού των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, υποστηρίζοντάς τες στην αξιοποίηση των ψηφιακών ευκαιριών για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και ανθεκτικές στο μέλλον. Στο πλαίσιο των DIHs, έργα όπως το Better Factory, το Media Futures και το Vojext επικεντρώνονται σε εφαρμογές της ψηφιοποίησης στη βιομηχανία, στα μέσα ενημέρωσης και στο οικοδομικό τομέα.

Ο πυλώνας των Περιφερειακών Κέντρων S+Τ+ARTS (RSCs) ξεκίνησε για πρώτη φορά το 2018 ως απάντηση στην ανάγκη αντιμετώπισης τοπικών ζητημάτων στο πλαίσιο της όλο και μεγαλύτερης παγκοσμιοποίησης. Τα Περιφερειακά Κέντρα S+T+ARTS έχουν καθιερωθεί ως σύνδεσμος για τοπικούς και διεθνείς εταίρους από τους τομείς της τέχνης, της βιομηχανίας, των επιχειρήσεων και της έρευνας.

Ο στόχος τους είναι διττός: να φέρουν τις παγκόσμιες προκλήσεις πιο κοντά στις κοινότητες που αφορούν και να διευκολύνουν την ανάπτυξη λύσεων ειδικά για την περιοχή, και ταυτόχρονα να μεταφέρουν το μήνυμα της πρωτοβουλίας S+T+ARTS σε τοπικό επίπεδο, τοποθετώντας την ανθρωπιστική καινοτομία στο επίκεντρο των σύγχρονων προβληματισμών για το παρόν και το μέλλον μας.

Με την καθοδήγηση του Belgian Cleantech Hub Snowball (BE), πολιτιστικά ιδρύματα όπως το Μουσείο MAXXI (IT), το STATE (DE), η Στέγη Ωνάση (EL), το In4Art (NL), το MEET (ITOnassis Stegi), το CCCB (ES), η Ars Electronica (AT) συνεργάζονται με τους κόμβους τέχνης και τεχνολογίας Sony CSL Paris (FR), Kersnikova (SI), CYENS (CY), Art Hub Copenhagen (DK) σε ένα πρόγραμμα που αποτελείται από Συναντήσεις Εμπειρογνωμόνων S+T+ARTS, Ακαδημίες S+T+ARTS, Εκθέσεις S+T+ARTS και Πάρκα Πρωτοτύπων και Υποτροφίες S+T+ARTS.

Το Επιδιορθώνοντας το παρόν ενθαρρύνει την κριτική του παρόντος μας, την εξερεύνηση πέρα από τους σημερινούς περιορισμούς του και τον επαναπροσδιορισμό άλλων πιθανών προοπτικών. Για τον σκοπό αυτό, το πρόγραμμα προωθεί την ανάπτυξη μεθοδολογιών και πλαισίων για μακροπρόθεσμες διεπιστημονικές συνεργασίες που μπορούν να οδηγήσουν σε παραγωγή προϊόντων, υλικών και διαδικασιών με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία στο σύνολό της.

Κάθε Περιφερειακό Κέντρο S+T+ARTS θα δημιουργήσει ένα Πρόγραμμα Εμπειρογνωμόνων S+T+ARTS στο οποίο θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της βιομηχανίας, της ΤΠΕ, της κοινωνίας των πολιτών, της εκπαίδευσης, της ακαδημαϊκής κοινότητας και του πολιτισμού ώστε να καθορίσουν τοπικές προκλήσεις που μπορούν να επωφεληθούν από τη δημιουργική και κριτική προσέγγιση των καλλιτεχνών.

Τις προκλήσεις θα αντιμετωπίσουμε με 21 υποτροφίες καλλιτεχνών και 27 εκδηλώσεις της Ακαδημίας S+T+ARTS.

Με τη δημιουργία των κατάλληλων συνεργειών από την αρχή και τη μελετημένη σύζευξη καλλιτεχνών με τοπικούς φορείς, οι εταίροι της κοινοπραξίας θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τον καθορισμό κοινών στόχων και την ανταλλαγή γνώσεων. Οι καλλιτέχνες θα εισέλθουν στα εργαστήρια των ερευνητικών ιδρυμάτων και στα τμήματα Ε&Α των επιχειρήσεων και αντίστοιχα οι ερευνητές θα προσκληθούν στα στούντιο των καλλιτεχνών. Μαζί θα αναπτύξουν νέες έννοιες, εργαλεία και προϊόντα ώστε να προτείνουν τον πιθανό αντίκτυπό τους σε κυβερνητικό και επιχειρηματικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν σε Πάρκα Πρωτοτύπων και εκθέσεις που θα δημιουργηθούν σε όλη την Ευρώπη.

Παράλληλα με τις υποτροφίες καλλιτεχνών, υπάρχουν και άλλα προγράμματα που θα προσελκύσουν πολίτες και νέους σε εκδηλώσεις της Ακαδημίας S+T+ARTS, από εκπαιδευτικά εργαστήρια, εκδρομές, σχολικές επισκέψεις, μαραθώνιους διαγωνισμούς τεχνολογίας (Hackathons) μέχρι συνέδρια και διαδικτυακές δραστηριότητες. Ακολουθώντας τη ρήση «σκέψου παγκόσμια, αλλά δράσε τοπικά», τα Περιφερειακά Κέντρα S+Τ+ARTS στοχεύουν να δημιουργήσουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, μεταφέροντας τις τοπικά αναπτυγμένες, διεπιστημονικές λύσεις στο ευρύτερο πανευρωπαϊκό ή παγκόσμιο πλαίσιο. Δεσμευμένοι να επιδιορθώσουν το παρόν, οι 12 εταίροι ελπίζουν να προκαλέσουν μια κριτική συζήτηση για το παρόν και για το πώς οραματιζόμαστε συλλογικά ένα καλύτερο μέλλον. Το CYENS (CY), είναι ένα Ερευνητικό Κέντρο Αριστείας στην Κύπρο το οποίο εστιάζει στα Διαδραστικά Μέσα, τα Έξυπνα Συστήματα και τις Αναδυόμενες Τεχνολογίες, υποστηρίζοντας ερευνητικές δραστηριότητες με την ενσωμάτωση της επιστημονικής και ακαδημαϊκής έρευνας στην καινοτομία που παράγεται πέραν αυτής. Στο πλαίσιο του προγράμματος Επιδιορθώνοντας το Παρόν, το CYENS και η PwC Κύπρου θα προσφέρουν από κοινού μία υποτροφία ενός καλλιτέχνη με στόχο την εξερεύνηση του τομέα του βιώσιμου Τουρισμού. Η υποτροφία αποσκοπεί στην εξέταση θεμάτων που άπτονται της βιωσιμότητας και της οικολογίας σε ευαίσθητες περιοχές και κοινότητες εξαρτώμενες από τον τουρισμό, με γνώμονα τη διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ της έρευνας στην ΤΠΕ και των Αναδυόμενων Τεχνολογιών, των τοπικών εταιρικών εμπειρογνωμόνων και της καλλιτεχνικής καινοτομίας. Επιπλέον, θα διοργανωθούν παράλληλες εκδηλώσεις και εργαστήρια σε τοπικό επίπεδο στο πλαίσιο της Ακαδημίας S+T+ARTS και των Πάρκων Πρωτοτύπων. Οι φορείς του δημόσιου/ιδιωτικού τομέα και της ευρύτερης κοινότητας, οι καλλιτέχνες και τα δημιουργικά άτομα θα έρθουν σε επαφή για να εντοπίσουν τις προκλήσεις, να αναπτύξουν συνέργειες, να διευρύνουν δεξιότητες και γνώσεις και να παρουσιάσουν καλλιτεχνικά και ερευνητικά έργα στους σχετικούς θεματικούς τομείς. Κάθε μέλος της κοινοπραξίας θα διοργανώνει υποτροφίες ή/και πάρκα πρωτοτύπων σε συνδυασμό με πλήθος άλλων προγραμμάτων σε τοπικό επίπεδο μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Δεκεμβρίου 2022.

Τον Οκτώβριο θα ξεκινήσει μια ανοιχτή πρόσκληση που θα απευθύνεται σε διεθνείς καλλιτέχνες με έντονο ενδιαφέρον για τη βιώσιμη καινοτομία, τις διεπιστημονικές συνεργασίες, καθώς και τον τεχνολογικό πειραματισμό που αντιμετωπίζει τα προβλήματα της πραγματικής ζωής. Οι υποτροφίες αναμένεται να ξεκινήσουν τον Ιανουάριο/Φεβρουάριο του 2022.

Για αιτήματα του τοπικού Τύπου, παρακαλούμε δείτε την λίστα επαφών που εσωκλείεται: CYENS Ονοματεπώνυμο: Μαρία Ιωάννου E-mail: m.ioannou@cyens.org.cy

Το Κέντρο Αριστείας CYENS, δημιουργήθηκε μέσω του έργου RISE που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Horizon 2020 βάσει της Συμφωνίας Επιχορήγησης Αρ. 739578 και την Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.