Ιστορία Αγλαντζιάς

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΤΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ / Ιστορία / Ιστορία Αγλαντζιάς
Η Αγλαντζιά είναι το ψηλότερο προάστιο της Λευκωσίας, αφού το μεγαλύτερο μέρος της είναι κτισμένο είτε σε λόφους, πλαγιές και οροπέδια. Η καίρια αυτή θέση επιλέγηκε για αμυντικούς σκοπούς αλλά και γιατί εδώ υπήρχαν και υπάρχουν φυσικές πηγές και ένα εξαιρετικό κλίμα.

Η ιστορία της Αγλαντζιάς έχει βαθιές ρίζες στην αρχαιότητα. Γνωρίζουμε ότι αρχίζει τουλάχιστον από την τέταρτη χιλιετία π.Χ., αφού στον τραπεζοειδή λόφο του Άρωνα (Βουνό Λεοντάρι ή Λιονταρόβουνος) βρέθηκε αριθμός τάφων της Εποχής του Χαλκού. Γύρω από το λόφο υπήρχε αρχαίος οικισμός, του οποίου η Λήδρα ενδεχομένως αποτέλεσε τη διάδοχο πόλη.

Στην περιοχή βρίσκεται επίσης το Καφίζιν (στη «νεκρή ζώνη») ή Μικρός Άρωνας, ένας ιστορικός χώρος με σπήλαιο λατρείας Νύμφης, όπου βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρύματα (αγγεία, σκεύη, κύπελλα, αμφορείς κλπ) και επιγραφές σε κυπροσυλλαβική γραφή και στην κοινή ελληνική γλώσσα. Εδώ ανευρέθη και ο Κάνθαρος με αναθηματική αλφαβητική επιγραφή, που αποτέλεσε το έμβλημα του Δήμου. Η χρήση του Νυμφαίου χρονολογείται στην Ελληνιστική περίοδο – από 225-218 π.Χ.

Στην περιοχή της Αγλαντζιάς βρισκόταν, κατά τα μεσαιωνικά χρόνια, ο οικισμός Λευκομιάτης. Η περιοχή φαίνεται ότι είχε κατοικηθεί κατά τα τέλη της Φραγκοκρατίας, επί Ιακώβου Β’ (1468-1 1473) και το όνομά της πιστεύεται ότι προέρχεται από το επίθετο φραγκικής οικογένειας στην οποία ανήκε ολόκληρη η περιοχή. Στον Λιονταρόβουνο εξάλλου βρίσκονται τα ερείπια του Μεσαιωνικού κάστρου Λα Κάβα, που χτίστηκε γύρω στα 1385 από τον Βασιλιά Ιάκωβο Α’. Το 1426 το κάστρο καταλήφθηκε από τους Μαμελούκους, ενώ αργότερα οι Οθωμανοί το χρησιμοποίησαν ως πυριτιδαποθήκη. Τον 19ο αιώνα το κάστρο κατεδαφίστηκε και οι λίθοι του χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό για την ανέγερση του ναού της Φανερωμένης στη Λευκωσία.

Μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Τούρκους ο οικισμός της Αγλαντζιάς παρακμάζει. Αρχίζει να συγκροτείται σε αυτοτελή αγροτικό οικισμό γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα. Οι κάτοικοί της ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη λατόμευση. Στα τέλη του 18ου αιώνα, ο δραγουμάνος Χατζηγεωργάκις Κορνέσιος ανεγείρει το ναό του Αγίου Γεωργίου στο χώρο του κοιμητηρίου και τον Άγιο Γεώργιο στην Αθαλάσσα.

Στους νεότερους χρόνους, ας σημειωθεί η συμμετοχή των κατοίκων στους εθνικούς αγώνες της Κύπρου. Κατά τον αγώνα της ΕΟΚΑ, η Αγλαντζιά δίνει το παρόν της με οργανωμένες ομάδες. Από τους ήρωες που θυσιάστηκαν στον απελευθερωτικό αγώνα, αγλαντζιώτης ήταν ο Κυριάκος Καραολής. Στα γεγονότα του 1964, εθελοντές εθνοφρουροί ήταν ενταγμένοι σε διάφορους λόχους. Μαχόμενος έπεσε ο Ανδρέας Νικολάου Κουτσού. Κατά την τουρκική εισβολή του 1974 η Αγλαντζιά όχι μόνο βομβαρδίστηκε ανελέητα, αλλά πλήρωσε βαρύ φόρο και με τη ζωή κατοίκων της και με αγνοούμενους. Έκτοτε, το 45% του εδάφους της ελέγχεται από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής.