Απελευθερωτικός αγώνας 1955-59

Το δημοψήφισμα που οργάνωσε η Εκκλησία το 1950, στο οποίο η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων τάχθηκε υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα, προετοίμασε το έδαφος για τη λαϊκή εξέγερση που τον Απρίλιο του 1955 εξερράγη και εκφράστηκε με τη βία. Η Λευκωσία ως η έδρα της κυβέρνησης και της Εθναρχίας αποτέλεσε το κύριο θέατρο, των πολιτικών συγκρούσεων.

Συνομιλίες μεταξύ του Κυβερνήτη Σερ Τζον Χάρντινγκ και του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου άρχισαν στο ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας τον Οκτώβριο του 1955 και ολοκληρώθηκαν το Μάρτιο με την εξορία του τελευταίου στις Σεϋχέλλες.

Την ίδια περίοδο, η συνεχιζόμενη βία και η κήρυξη έκτακτης ανάγκης το Νοέμβριο του 1955, μετέτρεψε τη Λευκωσία σε μια μαχόμενη πρωτεύουσα με ένοπλες δυνάμεις ασφαλείας. Κατ’ οίκον περιορισμός και συρματοπλέγματα, σειρήνες, δολοφονίες και συλλήψεις ήταν η καθημερινότητα της ζωής. Η οδός Λήδρας, η εμπορική οδός, έγινε «το μίλι της δολοφονίας».